Giáo dục Singapore: thành công bắt nguồn từ đội ngũ giáo viên

TS. Vũ Thị Thu Huyền

1. Đặt vấn đề

Singapore là một quốc đảo nhỏ bé song có nền kinh tế, xã hội phát triển năng động nhất khu vực Đông Nam Á. Thành quả này thể hiện sự nỗ lực không ngừng của các nhà lãnh đạo trong việc thực hiện chính sách quản lý xã hội, chú trọng chính sách giáo dục phát triển nguồn lực con người. Một trong những bài học đầu tiên của các thế hệ học sinh Singapore là bài học về hệ thống giá trị con người. Theo đó nền giáo dục có trách nhiệm làm cho các thế hệ học sinh thấm nhuần tư tưởng “nguồn lực con người chính là nguồn tài nguyên thiên nhiên duy nhất của Singapore”, đồng thời họ phải thực hiện sứ mệnh phát triển nguồn lực vô giá này. Mục tiêu hệ thống giáo dục hướng đến phát triển năng lực cá nhân, đảm bảo mỗi công dân đều có thể đóng góp vào quá trình xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội, kiến tạo Singapore thành quốc gia phát triển năng động, mỗi công dân Singapore trở thành công dân toàn cầu.

2. Phát triển giáo dục dựa trên chất lượng đội ngũ giáo viên

Để làm được điều này Singapore đã thực thi chính sách giáo dục quốc gia theo tiêu chuẩn toàn cầu. Theo đó, từ những thập niên cuối thế kỉ XX, chính phủ Singapore triển khai chương trình “Nhà trường tư duy, quốc gia học tập” (Thinking Schools, Learning Nation), tiếp theo là chương trình “Dạy ít, học nhiều” (Teach less, learn more). Các chương trình mà hệ thống giáo dục Singapore thực hiện đều hướng đến mục tiêu khích lệ học sinh tích cực học tập những vấn đề gắn liền với thực tiễn, phục vụ nhu cầu cá nhân, xã hội, phụng sự quốc gia đồng thời đáp ứng kịp thời xu hướng phát triển của thế giới. Có thể nói rằng, hệ thống giáo dục Singapore đặt mục tiêu cao nhất cho việc phát huy tiềm năng người học, dựa vào đó xây dựng và phát triển nền kinh tế tri thức.

Nền giáo dục tiên tiến, hiệu quả chỉ có thể bắt nguồn và được xây dựng trên nền tảng đội ngũ giáo viên chất lượng cao. Xác định rõ vai trò của giáo dục, chính phủ Singapore xây dựng hệ thống trung tâm đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục (QLGD) và giáo viên (GV) mang tầm cỡ quốc tế. Học viện Giáo dục quốc gia Singapore (NIE) được trao quyền và trách nhiệm tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, cán bộ lãnh đạo giáo dục của Singapore và là nơi nghiên cứu, cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn phục vụ quá trình hoạch định chính sách giáo dục quốc gia. 

Các chương trình đào tạo giáo viên của NIE được thực hiện cùng với sự hợp tác, gắn kết chặt chẽ giữa NIE, Bộ Giáo dục Singapore và các trường phổ thông. Điều này đảm bảo sự đồng thuận quan điểm về sứ mệnh, tầm nhìn, hệ thống giá trị của nhà trường cũng như quá trình thực thi nghề nghiệp của đội ngũ giáo viên sau đào tạo.

Việc đào tạo đội ngũ giáo viên đạt chuẩn mà NIE theo đuổi là:

1. Đào tạo đội ngũ GV có khả năng liên tục sáng tạo kiến thức chứ không chỉ hấp thu kiến thức.

2. Xây dựng đội ngũ GV có khả năng đề xuất phương pháp học tập hiệu quả chứ không chỉ truyền đạt những điều đã học.

3. Xây dựng đội ngũ GV có khả năng kiến tạo môi trường học tập cho HS chứ không chỉ thực thi yêu cầu từ người khác.

4. Xây dựng đội ngũ GV có khả năng kiến tạo nên các thế hệ học sinh phát triển cá tính riêng biệt chứ không chỉ là thành viên đơn thuần trong lớp.

5. Xây dựng đội ngũ GV là những người dẫn đầu sự thay đổi trong giáo dục chứ không chỉ chạy theo sự đổi mới.

Do vậy, mỗi giáo viên trở thành minh chứng đầy thuyết phục về sự thay đổi tích cực trong các hoạt động giáo dục. Giáo viên hoàn toàn chủ động thiết kế các hoạt động giáo dục học sinh định hướng mục tiêu giáo dục công dân năng động toàn cầu. Nếu học sinh không đạt được mục tiêu đó, GV phải chủ động điều chỉnh phương pháp giảng dạy phù hợp. Giáo viên còn phải thường xuyên nghiên cứu, cập nhật, đánh giá thông tin và liên tục đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng đòi hỏi thực tiễn.

Ngoài ra, mỗi giáo viên không chỉ chịu trách nhiệm về kết quả học tập của học sinh mà còn chịu trách nhiệm về sự phát triển của đồng nghiệp. Họ cùng nhau hợp tác thiết kế, cải tiến các hoạt động giáo dục với phương pháp dạy học hiệu quả hơn. Họ cũng thường xuyên đánh giá kết quả lao động sư phạm, xem xét cách thức cải tiến của bản thân có thật sự phát huy hiệu quả chưa.

Bên cạnh đó, lãnh đạo nhà trường phổ thông phải xây dựng được đội ngũ GV ưu tú, giàu kinh nghiệm làm nhiệm vụ hỗ trợ những giáo viên khác nâng cao chuyên môn nghiệp vụ. Những GV cốt cán sẽ trực tiếp bồi dưỡng GV ít kinh nghiệm hơn, và những GV này tiếp tục giúp đỡ giáo viên mới hơn phát triển năng lực.

3. Kết luận

Có thể nói rằng, sự thành công của hệ thống giáo dục Singapore bắt nguồn từ những chính sách giáo dục đúng đắn và chính sách đầu tư phát triển đội ngũ giáo viên, đặt niềm tin sâu sắc vào đội ngũ giáo viên. Bởi vì GV là nguồn lực trực tiếp tham gia đóng góp vào quá trình xây dựng, phát triển, đổi mới hệ thống giáo dục Singapore. Việc tạo nguồn nhân lực giáo viên tốt nhất đã giúp tạo ra những “vụ mùa” học sinh chất lượng. Cũng chính từ cái nôi giáo dục mà nền kinh tế Singapore phát triển rực rỡ như ngày nay. Cố thủ tướng Lý Quang Diệu khi nói về sự thành công của Singapore đã khẳng định: “Chất lượng nguồn nhân lực chính là yếu tố quan trọng quyết định khả năng cạnh tranh của quốc gia”. 

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. http://tuoitre.vn/tin/giao-duc/20160126/hoc-singapore-cach-tao-nguon-giao-vien-gioi

2. http://giaoduc.net.vn/Giao-duc-24h/NIE-Singapore-Noi-phat-hien-nuoi-duong-cac-tai-nang-lanh-dao-giao-duc

3. http://www.baomoi.com/an-tuong-nhung-bai-hoc-thanh-cong-trong-dao-tao-giao-vien

4. http://www.nie.edu.sg

5. https://en.wikipedia.org/wiki/National_Institute_of_Education Singapore